ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କୁ ଭାରତୀୟ ଇତିହାସର ସବୁଠାରୁ ବିବାଦୀୟ ଶାସକ ବୋଲି କୁହାଯାଇପାରେ। ଏହି ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ୧୬୫୮ ରୁ ୧୭୦୭ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ଧନୀ ସାମ୍ରାଜ୍ୟ ମଧ୍ୟରୁ ଗୋଟିଏ ଉପରେ ଶାସନ କରିଥିଲେ। ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ଚରିତ୍ର ଦଶନ୍ଧି ଦଶନ୍ଧି ଧରି ବିବାଦ ଭିତରେ ରହିଛି, ବିଶେଷକରି ହିନ୍ଦୁମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ। ଔରଙ୍ଗଜେବକୁ ନେଇ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରକାରର ମତ ରହିଛି । ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ନଜରରେ ସେ ଥିଲେ ଜଣେ ଧର୍ମାନ୍ଧ ଶାସକ । ମୁସଲମାନଙ୍କ ନଜରରେ ମୋଗଲ ବଂଶର ସର୍ବଶ୍ରେଷ୍ଠ ଶାସକ ଥିଲେ ଔରଙ୍ଗଜେବ । ଐତିହାସିକ ମଧ୍ୟ ଔରଙ୍ଗଜେବକୁ ନେଇ ଭିନ୍ନ ମତ ରଖନ୍ତି । ବାମପନ୍ଥୀ ଐତିହାସିକଙ୍କ ମତରେ ଔରଙ୍ଗଜେବ ହିନ୍ଦୁ ବିରୋଧୀ ନଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଦକ୍ଷୀଣପନ୍ଥୀ ଐତିହାସିକଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଔରଙ୍ଗଜେବ ଜଣେ ଧର୍ମାନ୍ଧ ଶାସକ ଥିଲେ,ଯିଏ ଭାରତରେ ଇସଲାମର ଶାସନ ଚାହୁଁଥିଲେ ।
ଔରଙ୍ଗଜେବ କଣ ସଙ୍ଗୀତକୁ ଘୃଣା କରୁଥିଲେ? ସେ ମନ୍ଦିରଗୁଡ଼ିକୁ କାହିଁକି ଧ୍ୱଂସ କଲେ? ମଥୁରା ଏବଂ କାଶୀ ମନ୍ଦିର ଭଙ୍ଗାଯିବା ପଛରେ ସତ୍ୟ କ’ଣ? ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସେନାରେ କେତେ ଜଣ ହିନ୍ଦୁ ମନସବଦାର ଥିଲେ, କେହି ହିନ୍ଦୁ ଥିଲେ କି ନାହିଁ? ସେ ନାୟକ କିମ୍ବା ଖଳନାୟକ ବୋଲି ବିତର୍କ ଏବେ ମଧ୍ୟ ଜାରି ରହିଛି ।
ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ସମ୍ପର୍କରେ ପ୍ରଶ୍ନ ଏବଂ ଅଭିଯୋଗର ଝଡ଼ ମଧ୍ୟରେ, ବାସ୍ତବତା କ’ଣ ତାହା ସ୍ପଷ୍ଟ ନୁହେଁ। କିନ୍ତୁ ଏହା ସ୍ପଷ୍ଟ ଯେ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ଅଧିକାଂଶ ସମାଲୋଚନା ତାଙ୍କ ବିଷୟରେ ହିନ୍ଦୁଙ୍କ ବିଶ୍ୱାସରୁ ଉତ୍ପନ୍ନ। କିନ୍ତୁ ଏହା ଆଶ୍ଚର୍ଯ୍ୟଜନକ ଯେ ମୋଗଲ ସମ୍ରାଟ ଔରଙ୍ଗଜେବ, ଯାହାଙ୍କୁ ଏକ ନିର୍ଦ୍ଦିଷ୍ଟ ଧର୍ମ ପ୍ରତି ଭୟଙ୍କର ଥିଲେ ବୋଲି କୁହାଯାଏ, ତାଙ୍କର ଦୁଇଜଣ ହିନ୍ଦୁ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ। ଏହା ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ବ୍ୟକ୍ତିତ୍ୱର ଏଭଳି ଏକ ଦିଗ ଯାହା ତାଙ୍କ ‘ଋଢିବାଦୀ-ମୁସଲିମ ଏବଂ ହିନ୍ଦୁ-ବିଦ୍ରେଷୀ’ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ଭାବମୂର୍ତ୍ତିକୁ ଦୃଢ଼ ଭାବରେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କରେ।
ସତୀ ହେବାର ଇଚ୍ଛା କରିଥିଲେ ହିନ୍ଦୁ ପତ୍ନୀ !
ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ଦୁଇ ହିନ୍ଦୁ ପତ୍ନୀଙ୍କ ନାମ ନବାବ ବାଇ ଏବଂ ଉଦୟପୁରୀ ଥିଲା। ଦୁହେଁ ତାଙ୍କ ସ୍ୱାମୀ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କୁ ବହୁତ ଭଲ ପାଉଥିଲେ। କେବଳ ଏତିକି ନୁହେଁ, ତାଙ୍କର ଭକ୍ତି ଏତେ ଗଭୀର ଥିଲା ଯେ ତାଙ୍କର ଜଣେ ପତ୍ନୀ ଉଦୟପୁରୀ ଥରେ କହିଥିଲେ ଯେ, ଯଦି କୌଣସି କାରଣରୁ ଔରଙ୍ଗଜେବ ତାଙ୍କ ପୂର୍ବରୁ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରନ୍ତି, ତେବେ ସେ ବଞ୍ଚିବା ଅପେକ୍ଷା ସତୀ ହେବାକୁ ପସନ୍ଦ କରିବେ। ଔରଙ୍ଗଜେବ ନିଜେ ତାଙ୍କ ପୁଅକୁ ଲେଖିଥିବା ଏକ ଚିଠିରେ ତାଙ୍କ ହିନ୍ଦୁ ପତ୍ନୀ ଉଦୟପୁରୀଙ୍କ ଏହି ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ। ତଥାପି, ଏହା ଏକ ସଂଯୋଗ ଥିଲା ଯେ ଔରଙ୍ଗଜେବ ଏବଂ ଉଦୟପୁରୀ ଗୋଟିଏ ବର୍ଷରେ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ। ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁର କିଛି ମାସ ପରେ ୧୭୦୭ ମସିହାରେ ଉଦୟପୁରୀ ମଧ୍ୟ ମୃତ୍ୟୁବରଣ କରିଥିଲେ।
ଔରଙ୍ଗଜେବ ମଧ୍ୟ ଉଦୟପୁରୀଙ୍କ ପ୍ରେମରେ ଡ଼ୁବି ଥିଲେ
ଏହା ରୁକ୍କତ-ଏ-ଆଲମଗିରିର ଇଂରାଜୀ ଅନୁବାଦ ‘ଲେଟର୍ସ ଅଫ୍ ଔରଙ୍ଗଜେବ’ରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରାଯାଇଛି। ଯେତେବେଳେ ଆଲମଗିର ଔରଙ୍ଗଜେବ ତାଙ୍କ ପୁଅ କାମ ବଖସଙ୍କୁ ଏକ ଚିଠି ଲେଖି ଉଦୟପୁରୀଙ୍କ ସତୀ ହେବାର ଇଚ୍ଛା ବିଷୟରେ କୁହନ୍ତି। ଉଦୟପୁରୀ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କୁ ଯେତିକି ଭଲ ପାଉଥିଲେ, ଔରଙ୍ଗଜେବ ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କ ହିନ୍ଦୁ ପତ୍ନୀ ଉଦୟପୁରୀଙ୍କୁ ସମାନ ଭାବରେ ଭଲ ପାଉଥିଲେ। ତାଙ୍କ ଶେଷ ସମୟରେ ଲେଖିଥିବା ଏକ ଚିଠିରେ ସେ ତାଙ୍କ ପୁଅଙ୍କୁ ନିଜ ହୃଦୟର କଥା କହିଥିଲେ। ସେ ତାଙ୍କ ହିନ୍ଦୁ ପତ୍ନୀ ଉଦୟପୁରୀଙ୍କ ଔରସରୁ ଜନ୍ମିତ ପୁଅ କମ ବଖସଙ୍କୁ ମଧ୍ୟ କିଛି ନିର୍ଦ୍ଦେଶ ଦେଇଛନ୍ତି। ଚିଠିର ଶେଷରେ ସେ କମ ବଖସ୍ଙ୍କ ମାଆଙ୍କ ବିଷୟରେ ଉଲ୍ଲେଖ କରିଛନ୍ତି। ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି, “କମବଖ୍ସ. ତୁମ ମାଆ ମୋ ରୋଗରେ ମୋ ସହିତ ଅଛନ୍ତି। ସେ ମୋ ସହିତ ଅନ୍ୟ ଦୁନିଆକୁ ଯିବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ (ମୁଁ ମରିବା ମାତ୍ରେ ସେ ସତୀ ହେବାକୁ ପ୍ରସ୍ତୁତ)। ପରମେଶ୍ୱର ତୁମକୁ ଶାନ୍ତି ଦିଅନ୍ତୁ।”
ପତ୍ନୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବରେ ପୁଅର ଭୁଲକୁ କ୍ଷମା କରିଚାଲିଥିଲେ
ଉଦୟପୁରୀ ୧୬୬୭ ମସିହାରେ କାମ ବଖସ୍ଙ୍କୁ ଜନ୍ମ ଦେଇଥିଲେ। ଯେତେବେଳେ ଔରଙ୍ଗଜେବ ପଚାଶ ବର୍ଷ ବୟସର ଥିଲେ, ସେ ଯୁବା ଥିଲେ। ପତ୍ନୀଙ୍କ ପ୍ରେମ ଏବଂ ସୌନ୍ଦର୍ଯ୍ୟର ପ୍ରଭାବ ଶେଷ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ଉପରେ ରହିଥିଲା। ସେହି ପ୍ରଭାବ ଯୋଗୁଁ, ଔରଙ୍ଗଜେବ କାମ ବଖସ୍ ଙ୍କ ଅନେକ ଭୁଲକୁ କ୍ଷମା କରିଚାଲିଥିଲେ। କମ ବଖ୍ସ ପ୍ରଚୁର ମଦ୍ୟପାନ କରୁଥିଲେ। ଶାସନ ଏବଂ କାମରେ ତାଙ୍କର କୌଣସି ବିଶେଷ ଆଗ୍ରହ ନଥିଲା। ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ସେ ଅନେକ ଭୁଲ କରୁଥିଲେ ଯାହା ରାଜାଙ୍କୁ ଅପ୍ରୀତିକର ଲାଗୁଥିଲା, କିନ୍ତୁ ତାଙ୍କ ସ୍ତ୍ରୀଙ୍କ ପ୍ରଭାବରେ ସେ ତାଙ୍କୁ କ୍ଷମା କରିଚାଲିଥିଲେ।
ଉଦୟପୁରୀ ହିନ୍ଦୁ ହେବା ନେଇ ରହିଛି ବିବାଦ
ଉଦୟପୁରୀ ହିନ୍ଦୁ ହେବା ନେଇ ଅନେକ ବିବାଦ ଅଛି। କାମ ବଖସ୍ଙ୍କ ମାଆଙ୍କୁ କିଛି ଲୋକ ଜର୍ଜିଆର ଜଣେ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ବଂଶୋଦ୍ଭବ ମହିଳା ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରୁଥିଲେ। ସେମାନଙ୍କ ଅନୁସାରେ ଉଦୟପୁରୀଙ୍କୁ ଦାରା କ୍ରିତଦାସୀ ଭାବେ କିଣିଥିଲେ ଏବଂ ତାଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ପରେ ସେ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ପାଖକୁ ଯାଇଥିଲେ। ସମସାମୟିକ ୟୁରୋପୀୟ ପରିବ୍ରାଜକ ମାନୁଚି ମଧ୍ୟ ତାଙ୍କୁ ଜଣେ ଜର୍ଜିଆନ୍ ଦାସୀ ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଥିଲେ ଯାହାକୁ ଔରଙ୍ଗଜେବ ଦାରାଙ୍କ ପ୍ରାସାଦରୁ ଅପହରଣ କରିଥିଲେ । ଦାରାଙ୍କ ହାରେମରୁ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ହାରେମକୁ ଆସିବାବେଳକୁ ଳକୁ ସେ ଯୁବତୀ ଥିଲେ। ଅନ୍ୟ ଲେଖକଙ୍କ ମତରେ, ସେ ଯୋଧପୁରର ଜଣେ ସିସୋଦିଆ ରାଜପୁତ ମହିଳା ଥିଲେ। ଥରେ ତାଙ୍କୁ ଚିତ୍ତୋରର ରାଣା ରାଜପୁତ ବନ୍ଦୀ କରିଥିଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ତାଙ୍କୁ ସମ୍ମାନର ସହିତ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ପାଖକୁ ଫେରାଇ ଦେଇଥିଲେ। ରାଜପୁତଙ୍କ ଇତିହାସ ଲେଖିଥିବା ମେଜର ଟଡ୍ ଏବଂ ମରାଠାଙ୍କ ଇତିହାସ ଲେଖିଥିବା ଗ୍ରାଣ୍ଡ ଡଫ୍ ତାଙ୍କୁ ଯୋଧପୁରର ବାସିନ୍ଦା ଭାବରେ ବର୍ଣ୍ଣନା କରିଛନ୍ତି।
ଅନ୍ୟ ଐତିହାସିକମାନେ କ’ଣ କୁହନ୍ତି
ତଥାପି, ଯଦୁନାଥ ସରକାର ତାଙ୍କ ପୁସ୍ତକ “ହିଷ୍ଟ୍ରି ଅଫ୍ ଔରଙ୍ଗଜେବ”ରେ ଟଡ୍ ଙ୍କ ବକ୍ତବ୍ୟକୁ ପ୍ରତ୍ୟାଖ୍ୟାନ କରିଛନ୍ତି। ସେ ଲେଖିଛନ୍ତି ଯେ ଉଦୟପୁରୀ ଔରଙ୍ଗଜେବଙ୍କ ଦାସୀ ନଥିଲେ ବରଂ ତାଙ୍କ ପତ୍ନୀ ଥିଲେ।
