ଭାରତୀୟ ସେନାରେ କ୍ୟାପଟେନ ହେବା ଏକ ବହୁତ ଗୌରବର ବିଷୟ। ଏହା କେବଳ ଏକ ଶକ୍ତିଶାଳୀ କ୍ୟାରିୟର ନୁହେଁ, ବରଂ ଦେଶ ସେବା କରିବାର ସୁଯୋଗ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଦାନ କରେ। ଅନେକ ଯୁବକ ଏହି ସ୍ବପ୍ନକୁ ପୂରଣ କରିବାକୁ ଚାହାଁନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ସେମାନଙ୍କୁ ଏହା ପାଇଁ ଆବଶ୍ୟକ ସଠିକ ସୂଚନା ମିଳେ ନାହିଁ। ଯଦି ଆପଣ ମଧ୍ୟ ସେନାରେ କ୍ୟାପଟେନ କିପରି ହେବେ ଜାଣିବାକୁ ଚାହୁଁଛନ୍ତି, ତେବେ ଏହି ସୂଚନା ଆପଣଙ୍କ ପାଇଁ।
NDA ମାଧ୍ୟମରେ ସେନାରେ ଯୋଗଦେବା
ଯଦି ଆପଣ ବିଜ୍ଞାନ ବିଭାଗରୁ +୨ ପାସ କରିଛନ୍ତି ଏବଂ ଆପଣଙ୍କ ବୟସ ୧୬.୫ ରୁ ୧୯.୫ ବର୍ଷ ମଧ୍ୟରେ ଅଛି, ତେବେ ଆପଣ NDA ଅର୍ଥାତ ନ୍ୟାସନାଲ ଡିଫେନ୍ସ ଏକାଡେମୀର ପରୀକ୍ଷା ଦେଇପାରିବେ। ଏହି ପରୀକ୍ଷା UPSC ଦ୍ୱାରା ବର୍ଷକୁ ଦୁଇଥର ଆୟୋଜିତ ହୁଏ ଏବଂ ଏହା ସାରା ଦେଶରେ ଅନୁଷ୍ଠିତ ହୁଏ। ଯଦି ଆପଣ ଏହି ପରୀକ୍ଷାରେ ଉତ୍ତୀର୍ଣ୍ଣ ହୁଅନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣଙ୍କୁ ପୁଣେରେ ଅବସ୍ଥିତ NDAରେ ତିନି ବର୍ଷର ତାଲିମ ନେବାକୁ ପଡିବ।
ଏହା ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ ଡେରାଡୁନରେ ଥିବା ଇଣ୍ଡିଆନ ମିଲିଟାରୀ ଏକାଡେମୀ (IMA)କୁ ପଠାଯାଏ, ଯେଉଁଠାରେ ଆପଣ ସେନାର ପ୍ରକୃତ ତାଲିମ ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି। ତାଲିମ ଶେଷ କରିବା ପରେ ଆପଣ ସେନାରେ ଲେଫଟେନାଣ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ କିଛି ବର୍ଷ ସେବା କରିବା ପରେ ଆପଣଙ୍କୁ କ୍ୟାପଟେନ ପଦବୀରେ ପଦୋନ୍ନତି ମିଳେ।
CDS ମାଧ୍ୟମରେ ସେନାରେ ଅଫିସର ହେବା
ଯଦି ଆପଣ ସ୍ନାତକ (Graduation) ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ କରିଛନ୍ତି, ତେବେ ଆପଣ CDS ଅର୍ଥାତ କମ୍ବାଇଣ୍ଡ ଡିଫେନ୍ସ ସର୍ଭିସେସ ପରୀକ୍ଷା ମାଧ୍ୟମରେ ସେନାରେ ଅଫିସର ହୋଇପାରିବେ। ଏହି ପରୀକ୍ଷା ମଧ୍ୟ UPSC ଦ୍ୱାରା ବର୍ଷକୁ ଦୁଇଥର ଆୟୋଜିତ ହୁଏ। ଏହା ପାସ କରିବା ପରେ ପ୍ରାର୍ଥୀମାନଙ୍କୁ ଡେରାଡୁନର IMA କିମ୍ବା ଚେନ୍ନାଇର OTAରେ ତାଲିମ ପାଇଁ ଡକାଯାଏ। ସର୍ତ୍ତ ଏହା ଯେ ସ୍ନାତକ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ପାଖରେ +୨ରେ ଭୌତିକ ବିଜ୍ଞାନ (Physics) ଏବଂ ଗଣିତ (Mathematics) ମୁଖ୍ୟ ବିଷୟ ଭାବେ ରହିଥିବା ଆବଶ୍ୟକ। ଏଠାରୁ ତାଲିମ ଶେଷ କରିବା ପରେ ପ୍ରାର୍ଥୀ ଲେଫଟେନାଣ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି ଏବଂ ଅଭିଜ୍ଞତା ଆଧାରରେ ତାଙ୍କୁ କ୍ୟାପଟେନ କରାଯାଏ।
ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଛାତ୍ରଙ୍କ ପାଇଁ ସ୍ୱତନ୍ତ୍ର ସୁଯୋଗ
ଯଦି ଆପଣ ଇଞ୍ଜିନିୟରିଂ ଅର୍ଥାତ B.Tech କରିଛନ୍ତି, ତେବେ ସେନାରେ ଅଫିସର ହେବାର ଏକ ଅଲଗା ରାସ୍ତା ଅଛି। ଏହାକୁ ଟେକ୍ନିକାଲ ଏଣ୍ଟ୍ରି ସ୍କିମ (TES) କୁହାଯାଏ। ଏହି ଯୋଜନାରେ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ଲିଖିତ ପରୀକ୍ଷା ବିନା SSB ସାକ୍ଷାତକାର ଏବଂ ଚିକିତ୍ସା ପରୀକ୍ଷା ଆଧାରରେ ମନୋନୀତ କରାଯାଏ।
ମନୋନୀତ ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କୁ ତାଲିମ ଦିଆଯାଏ ଏବଂ ତାଲିମ ଶେଷ ହେବା ପରେ ସେମାନେ ସିଧାସଳଖ ଲେଫଟେନାଣ୍ଟ ହୁଅନ୍ତି। ଏହା ପରେ କିଛି ବର୍ଷ ସେବା କରିବା ପରେ ସେମାନଙ୍କୁ କ୍ୟାପଟେନ ପଦବୀରେ ପଦୋନ୍ନତି ଦିଆଯାଏ।
ଶାରୀରିକ ଓ ମାନସିକ ସୁସ୍ଥତା ମଧ୍ୟ ଆବଶ୍ୟକ
ସେନାରେ ନିଯୁକ୍ତି ପାଇଁ କେବଳ ପଢାଇ ନୁହେଁ, ସ୍ୱାସ୍ଥ୍ୟ ମଧ୍ୟ ବହୁତ ଜରୁରୀ। ପ୍ରାର୍ଥୀଙ୍କ ଉଚ୍ଚତା, ଓଜନ, ଦୃଷ୍ଟିଶକ୍ତି, ଶାରୀରିକ ଶକ୍ତି ଏବଂ ମାନସିକ ସ୍ଥିତି ସବୁକିଛି ଯାଞ୍ଚ କରାଯାଏ। ଏଥିପାଇଁ ଅଲଗା ଚିକିତ୍ସା ପରୀକ୍ଷା ଏବଂ ସାକ୍ଷାତକାର ହୁଏ, ଯାହାକୁ ପାସ କରିବା ଜରୁରୀ। ଯଦି କେହି ଏହି ମାନକରେ ପାସ୍ କରନ୍ତି ନାହିଁ, ତେବେ ତାଙ୍କୁ ସେନାରେ ନିଆଯାଏ ନାହିଁ, ଯେତେ ବି ଟେଷ୍ଟ ପରୀକ୍ଷାରେ ଭଲ କରନ୍ତୁ ନା କାହିଁକି ?

କ୍ୟାପଟେନ ହେବାକୁ କେତେ ବର୍ଷ ଲାଗେ ?
ସେନାରେ ଯେତେବେଳେ ଜଣେ ବ୍ୟକ୍ତି ଲେଫଟେନାଣ୍ଟ ପଦରେ ନିଯୁକ୍ତ ହୁଅନ୍ତି, ସେତେବେଳେ ତାଙ୍କୁ ସେବାର ଅଭିଜ୍ଞତା ଏବଂ କାର୍ଯ୍ୟଦକ୍ଷତା ଆଧାରରେ ପଦୋନ୍ନତି ଦିଆଯାଏ। ସାଧାରଣତଃ ଦୁଇ ବର୍ଷ ସେବା ପରେ ଲେଫଟେନାଣ୍ଟଙ୍କୁ କ୍ୟାପଟେନ ପଦରେ ପଦୋନ୍ନତ କରାଯାଏ। ତଥାପି, ଏହି ସମୟ ସେନାର ଆବଶ୍ୟକତା ଏବଂ ଅଫିସରଙ୍କ କାର୍ଯ୍ୟ ଉପରେ ମଧ୍ୟ ନିର୍ଭର କରେ। ଯଦି ଆପଣ ପରିଶ୍ରମୀ ଏବଂ ଅନୁଶାସନର ପାଳନ କରନ୍ତି, ତେବେ ଏହି ପଦ ଶୀଘ୍ର ମଧ୍ୟ ମିଳିପାରେ।