ଅଣ୍ଡମାନ ଓ ନିକୋବାର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପରେ ବେଆଇନ ଭାବେ ପ୍ରବେଶ ପାଇଁ ଜଣେ ଆମେରିକୀୟ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଗିରଫକୁ ନେଇ ଚର୍ଚ୍ଚା ଜୋର ଧରିଛି। ୨୪ ବର୍ଷ ବୟସ୍କ ଆମେରିକୀୟ ନାଗରିକ ମିଖାଇଲୋ ଭିକ୍ଟୋରୋଭିଚ ପୋଲ୍ୟାକୋଭ ନିଷିଦ୍ଧ ଜନଜାତିୟ ସଂରକ୍ଷିତ ଅଞ୍ଚଳରେ ଅବୈଧ ଭାବେ ପ୍ରବେଶ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। କାରଣ ସେ କୌଣସି ଅନୁମତି ବିନା ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପରେ ପ୍ରବେଶ କରିଥିଲେ, ତେଣୁ ତାଙ୍କୁ ଗିରଫ କରାଯାଇଛି। ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପ ହେଉଛି ବିଶ୍ୱର ସବୁଠାରୁ ବିଚ୍ଛିନ୍ନ ଓ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜନଜାତିମାନଙ୍କ ମଧ୍ୟରୁ ଅନ୍ୟତମ ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକଙ୍କର ବାସସ୍ଥାନ।
୨୬ ମାର୍ଚ୍ଚରେ ପୋର୍ଟ ବ୍ଲେୟାରରେ ପହଞ୍ଚିଥିବା ପୋଲ୍ୟାକୋଭ କଥିତ ରୂପେ ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପରେ ବାହାର ଲୋକଙ୍କ ଯିବା ଉପରେ କଡ଼ା ପ୍ରତିବନ୍ଧ ଥିବା ସତ୍ୱେ ସେଠାରେ ପ୍ରବେଶ କରିବାର ଅଭିଯାନ ଆରମ୍ଭ କରିଥିଲେ। ପୁଲିସ ରିପୋର୍ଟରୁ ଜଣାପଡ଼ିଛି ଯେ ସେ ୨୯ ମାର୍ଚ୍ଚ ରାତି ଗୋଟାଏ ଘଟିକା ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ କୁର୍ମା ଡେରା ବୀଚରୁ ଦ୍ୱୀପରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ। ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକଙ୍କ ପାଇଁ ଉପହାର ଭାବେ ଏକ ନଡ଼ିଆ ଓ କୋଲାର ଏକ କ୍ୟାନ ନେଇ, ପୋଲ୍ୟାକୋଭ ସକାଳ ୧୦ଟା ସୁଦ୍ଧା ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପର ଉତ୍ତର-ପୂର୍ବ ଉପକୂଳରେ ପହଞ୍ଚିଥିଲେ ଏବଂ ଅଞ୍ଚଳର ସର୍ଭେ କରିବା ପାଇଁ ଦୂରବୀକ୍ଷଣୀର ବ୍ୟବହାର କରିଥିଲେ।
ଆମେରିକୀୟ ନାଗରିକ ଗିରଫ
ଅଧିକାରୀଙ୍କ ଅନୁସାରେ, ଉପକୂଳରୁ କିଛି ଦୂରରେ ଏକ ଘଣ୍ଟା ବିତାଇବା ଓ ସିଟି ବଜାଇ ଧ୍ୟାନ ଆକର୍ଷଣ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିବା ପରେ, ପୋଲ୍ୟାକୋଭ ପ୍ରାୟ ପାଞ୍ଚ ମିନିଟ ପାଇଁ ଦ୍ୱୀପରେ ଓହ୍ଲାଇଥିଲେ। ତାଙ୍କର ସଂକ୍ଷିପ୍ତ ଅବସ୍ଥାନ ସମୟରେ, ସେ ତାଙ୍କ ସାମଗ୍ରୀ କୁଳରେ ଛାଡ଼ି ଆସିଥିଲେ, ବାଲିର ନମୁନା ସଂଗ୍ରହ କରିଥିଲେ ଏବଂ ନୌକାରେ ଫେରିବା ପୂର୍ବରୁ ଏକ ଭିଡିଓ ରେକର୍ଡ କରିଥିଲେ। ସେ ସନ୍ଧ୍ୟା ୭ଟା ସୁଦ୍ଧା କୁର୍ମା ଡେରା ବୀଚକୁ ଫେରି ଆସିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସ୍ଥାନୀୟ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀମାନେ ତାଙ୍କୁ ଦେଖି ଅଧିକାରୀଙ୍କୁ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ।
କେଉଁ ଧାରାରେ ହେଲା ଏଫଆଇଆର
ପୋଲ୍ୟାକୋଭଙ୍କ ବିରୁଦ୍ଧରେ ବିଦେଶୀ ଆଇନ ୧୯୪୬ ଅଧୀନରେ ଏଫଆଇଆର ଦାୟର କରାଯାଇଛି। ଏହା ସହିତ ତାଙ୍କ ଉପରେ ଅଣ୍ଡମାନ ଓ ନିକୋବାର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜ (ଆଦିବାସୀ ଜନଜାତିଙ୍କ ସଂରକ୍ଷଣ) ସଂଶୋଧନ ନିୟମାବଳୀ, ୨୦୧୨ର ଉଲ୍ଲଂଘନର ଅଭିଯୋଗ ମଧ୍ୟ ଲାଗିଛି। ତିରୂରର ଆଦିବାସୀ କଲ୍ୟାଣ ଅଧିକାରୀ ପ୍ରଣବ ସରକାର ଓଗରାବ୍ରାଜ ପୁଲିସ ଷ୍ଟେସନରେ ଅଭିଯୋଗ ଦାୟର କରିଛନ୍ତି। ପ୍ରୋଟୋକଲ ଅନୁସାରେ, ଗିରଫଦାରୀର ସୂଚନା ଗୃହ ବିଭାଗକୁ ପଠାଯାଇଛି, ଯାହାଦ୍ୱାରା ବୈଦେଶିକ ମନ୍ତ୍ରଣାଳୟ ଏବଂ ଆମେରିକୀୟ ଦୂତାବାସକୁ ଆଗାମୀ ସୂଚନା ଦିଆଯାଇ ପାରିବ।
ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଜନଜାତି କିଏ?
ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପ ବଙ୍ଗୋପସାଗରରେ ଅବସ୍ଥିତ ଅଣ୍ଡମାନ ଓ ନିକୋବାର ଦ୍ୱୀପପୁଞ୍ଜର ଏକ ଅଂଶ। ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକମାନେ ଏଠାରେ ମୂଳ ନିବାସୀ। ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକଙ୍କୁ ବିଶେଷ ଭାବେ ଲୁପ୍ତପ୍ରାୟ ଜନଜାତିୟ ସମୂହ ଭାବେ ମାନ୍ୟତା ଦିଆଯାଇଛି। ଏମାନଙ୍କୁ ବିଶ୍ୱର ଶେଷ ପ୍ରି-ନିଓଲିଥିକ (ନବପାଷାଣ ଯୁଗର ଏକ ପର୍ଯ୍ୟାୟ, ଯାହା ପ୍ରାୟ ୧୨,୦୦୦ରୁ ୮,୫୦୦ ବର୍ଷ ପୂର୍ବେ ବା ୧୦,୦୦୦ରୁ ୬,୫୦୦ ଖ୍ରୀଷ୍ଟପୂର୍ବ) ଜନଜାତି ବୋଲି ମନେ କରାଯାଏ। ଏମାନଙ୍କର ବ୍ୟବହାର ବାହାର ଲୋକଙ୍କ ପ୍ରତି ଶତ୍ରୁତାପୂର୍ଣ୍ଣ ହୋଇଥାଏ। ସେମାନେ ଦ୍ୱୀପରେ ଆସୁଥିବା କିମ୍ବା ଓହ୍ଲାଉଥିବା ଲୋକଙ୍କୁ ମାରି ଦିଅନ୍ତି। ୨୦୧୮ ନଭେମ୍ବରରେ ଆମେରିକୀୟ ମିଶନାରୀ ଜନ ଚାଉଙ୍କୁ ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକମାନେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ସେ ସେମାନଙ୍କ ସହ ସମ୍ପର୍କ ସ୍ଥାପନ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରିଥିଲେ। ଜନ ଚାଉ କଥିତ ରୂପେ ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକଙ୍କୁ ଖ୍ରୀଷ୍ଟିଆନ ଧର୍ମରେ ରୂପାନ୍ତରିତ କରିବାକୁ ଚେଷ୍ଟା କରୁଥିଲେ।
୨୦୦୬ରେ ୨ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କୁ ମାରି ଦେଇଥିଲେ
ସେଣ୍ଟିନେଲୀମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଛୋଟ ଜଙ୍ଗଲ ଦ୍ୱୀପରେ ରହନ୍ତି, ଯାହାକୁ ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲ କୁହାଯାଏ। ସେମାନେ ବାହାର ଲୋକଙ୍କ ସହ ସମସ୍ତ ପ୍ରକାର ସମ୍ପର୍କର ବିରୋଧ କରନ୍ତି ଏବଂ ଏଠାକୁ ଆସୁଥିବା ଯେକୌଣସି ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ଉପରେ ଆକ୍ରମଣ କରନ୍ତି। ସେମାନେ ସ୍ପଷ୍ଟ କରିଦେଇଛନ୍ତି ଯେ ସେମାନେ କୌଣସି ପ୍ରକାରର ସମ୍ପର୍କ ଚାହାନ୍ତି ନାହିଁ। ଯେହେତୁ ସେଣ୍ଟିନେଲୀମାନେ ଆଦିମ ଜୀବନଶୈଳୀ ଅନୁସରଣ କରନ୍ତି, ତେଣୁ ଭାରତ ସରକାର କହିଛନ୍ତି ଯେ ସେ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନଶୈଳୀର ସମ୍ମାନ କରନ୍ତି। ଶିକାର ହିଁ ସେମାନଙ୍କ ଜୀବନ ଜାପନର ଏକ ବଡ଼ ଉପାୟ। ସେମାନେ ଶିକାର ପାଇଁ ତୀର-ଧନୁ ଓ ଭାଲର ବ୍ୟବହାର କରନ୍ତି। ସରକାର ତେଣୁ ଏହି ଜନଜାତିର ସୁରକ୍ଷା ପାଇଁ ‘ସଜାଗ ରୁହ ଓ ଦୁରେଇ ରୁହ’ ନୀତି ଗ୍ରହଣ କରିଛନ୍ତି। ୨୦୦୬ରେ ମଧ୍ୟ ଦୁଇ ଭାରତୀୟ ମତ୍ସ୍ୟଜୀବୀଙ୍କୁ ସେତେବେଳେ ସେମାନେ ହତ୍ୟା କରିଥିଲେ, ଯେତେବେଳେ ସେମାନଙ୍କ ନୌକା ଭୁଲବଶତଃ ଦ୍ୱୀପର କୁଳରେ ପହଞ୍ଚି ଯାଇଥିଲା।
ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ଅଟେ ସେମାନଙ୍କ ଜନସଂଖ୍ୟା
ମନେ କରାଯାଏ ଯେ ସେଣ୍ଟିନେଲୀ ଲୋକମାନେ ଦଳରେ ରହନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କ ପାଖରେ ରହିବା ପାଇଁ ଦୁଇ ପ୍ରକାରର ଘର ଅଛି। ବଡ଼ ପରିବାର ପାଇଁ ଅନେକ ଚୁଲି ଥିବା ବଡ଼ ସାମୁଦାୟିକ ଝୁମ୍ପୁଡ଼ି ରହିଛି, ଯେତେବେଳେ ଅନ୍ୟମାନେ ଅସ୍ଥାୟୀ ଘରେ ରହନ୍ତି। ଜନଜାତିର ମହିଳାମାନେ ସେମାନଙ୍କ ଅଣ୍ଟି, ଗଳା ଓ ମୁଣ୍ଡ ଚାରିପଟେ ଦଉଡ଼ି ବାନ୍ଧନ୍ତି। ପୁରୁଷମାନେ ମଧ୍ୟ ହାର ଓ ହେଡବ୍ୟାଣ୍ଡ ପିନ୍ଧନ୍ତି, କିନ୍ତୁ ଅଣ୍ଟିରେ ମୋଟା ବେଲ୍ଟ ସହିତ। ବାହାର ଲୋକଙ୍କଠାରୁ ଦୂରରେ ରହି ଓ କାହା ସହ ସମ୍ପର୍କ ନ ରଖିବା ହେତୁ ସେଣ୍ଟିନେଲ ଦ୍ୱୀପର ଲୋକମାନେ ଅତ୍ୟନ୍ତ ସୁସ୍ଥ ଓ ସୁଖୀ ଦେଖାଯାନ୍ତି। ସେମାନଙ୍କୁ ବେଳେବେଳେ ଉତ୍ତର ସେଣ୍ଟିନେଲର ଉପକୂଳରେ ଦେଖାଯାଏ। ସେମାନଙ୍କର ମୋଟ ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ ୫୦୦ ହେବ ବୋଲି ଅନୁମାନ କରାଯାଏ।
